گيسوي يلدايي

معرفي جهت پرورش و كاشت نهال زردالو:

بوي شيرين زردآلو به ما مي‌گويد كه تابستان از راه رسيده است! اين ميوه كوچك طلايي كه منشا كاشت نهال زردآلو؛ چين بوده است، هر سال تابستان مهمان خانه‌هاي ما مي‌شود تا هم از رنگ و لعاب آن لذت ببريم و هم طعم شيرين تابستان را به خاطر بسپاريم.

علاوه بر طعم خوشش، ويتامين‌هاي آ و سي، فيبر و پتاسيم را براي بدن فراهم مي‌كند. كاشت درخت زردآلو؛ علاوه بر آنكه سود آور است، زيبايي خاص خود را دارد. هر تابستان كه ميوه‌هاي زيبايش شكل مي‌گيرند، جلوه‌اي تازه به باغ خواهند داد. شما نيز قصد داريد به كاشت نهال زردآلو بپردازيد؟ پس اجازه دهيد بيشتر با اين درخت زيبا و نحوه پرورش آن آشنا شويم.

بيوگرافي كاشت نهال درخت زردآلو:

در حدود 3000 سال قبل از ميلاد، در مرزهاي روسيه و چين درخت زردآلو، به وفور ديده مي‌شد. بذر آن از طريق جاده ابريشم به خاورميانه و اروپا رسيد و كاشت نهال زردآلو؛ در اين محدوده آغاز گرديد. اين ميوه به تعداد فراوان در مسيرها و جاده‌هاي مدرن تركيه و ارمنستان ديده مي‌شود. به نظر مي‌رسد كه كاوشگران فرانسوي بودند كه در دهه 1700 در منطقه خليج فارس درختان زردآلو را به ثبت رسانند. همچنين در همين دهه بود كه اسپانيايي‌ها بذر آن را به آمريكا برده و كاشت نهال زردآلو، را آغاز كردند.

درخت زردآلو (apricot tree) طعمي مشخص و متمايز از ديگر ميوه‌ها دارد. زردآلويي كه تازه از درخت چيده مي‌شود بسيار لذيذ است. اگر فردي آنقدر خوش شانس نباشد كه در كنار باغ درختان زردآلو زندگي كند! يا خودش براي كاشت نهال هاي زردآلو، اقدام نمايد، كنسرو و ميوه‌هاي تازه آن در بازار عرضه مي‌شود. همچنين زردآلو معطر خشك يكي از محبوب‌ترين ميوه‌هاي خشك براي زمستان است.

از لحاظ ظاهر، درخت، تاج پوشش متراكم و گسترده‌اي دارد.

معمولا اين گياه بين 40 تا 150 سال عمر مي‌كند.

زردآلو در برابر سرما مقاوم است و مي‌تواند تا منفي 30 درجه سانتي گراد را تحمل نمايد.

معرفي ارقام درخت زردآلو ايراني و خارجي:

براي كاشت درخت زردآلو؛ شما انتخاب‌هاي زيادي پيش رو خواهيد داشت! انواع و اقسام زردآلو در بازار وجود دارد؛ از زردآلو شاهرودي گرفته تا گولد بار!

در اينجا برخي از آن‌ها را براي كاشت نهال زردآلو بازگو مي‌كنيم:

زردآلو شاهرودي: رنگ زرد مايل به قرمز – فصل برداشت اواسط مرداد ماه

زردآلو اردوباد: زرد رنگ و شيرين – فصل برداشت خرداد ماه

زردآلو قيسي: ميوه فوق العاده نرم – مناسب براي تهيه قيسي- برداشت اواسط مرداد ماه – عمر اقتصادي 30 سال

زردآلو Tomcot: ميوه بسيار بزرگ زرد با لكه‌هاي قرمز و نارنجي – برداشت در انتهاي تابستان

زردآلو Goldbar: ميوه رنگ زرد بسيار روشن با حالت تخم مرغي – فصل برداشت در اوايل تابستان (خرداد – تير)

انواع روش كاشت نهال زردآلو:

كاشت نهال زردآلو؛ به دو روش امكان پذير است. مي‌توان هسته آن را تهيه كرد يا به صورت نهال خريداري نمود. اگر بخواهيد به وسيله هسته اين كار را انجام دهيد، به اندازه هسته‌ها توجه كنيد. ابعاد زمين خود را اندازه گيري نماييد. اگر زمين شما كوچك است يا صرفا قصد كاشت در باغچه را داريد بهتر است زودآلوهاي كوچك را انتخاب كنيد. روش كاشت درخت زردآلو، هم بسيار آسان است. هسته‌ها را درون ظرفي با مقداري آب قرار داده و روي آن پارچه قرار دهيد تا جوانه بزند. يا مي‌توانيد از همان ابتدا در گودال خاك قرارشان دهيد.

بهترين گزينه براي كاشت زردآلو؛ انتخاب قلمه يا نهال است؛ به خصوص كاشت نهال زردآلو دو ساله، چرا كه رشد گياه به نوعي تضمين شده است. براي كاشتن نهال زردالو؛ بايد گودالي در ارتفاع گلدان نهال ايجاد كنيد. سعي كنيد گودال بزرگتر باشد تا فضاي كافي براي اضافه نمودن كود و خاك داشته باشيد. نهال را به آرامي جدا كرده تا صدمه‌اي به ريشه هايش وارد نشود. هنگام جا به جايي نهال، خاك نبايد به طور كامل خيس باشد بلكه بايد مرطوب باشد.

كاشت درخت زردآلو چگونه است؟

درخت زردآلو؛ در دشت‌هاي جلگه‌اي و همچنين در ارتفاعات بالا رشد كرده و ميوه مي‌دهد. در انواع دشت‌ها در حدود 400-700 ساعت به هواي خنك و در مناطق مرتفع به 800 تا 1200 ساعت خنك نياز دارد (در دماي 7 درجه سانتي گراد يا كمتر) . ميوه در دماي دشت جلگه‌اي بين 35 تا 42 درجه سانتي گراد و در مناطق مرتفع‌تر در دماي 25 تا 35 درجه شكل مي‌گيرد.

فاصله‌ي كاشت درخت زردآلو چقدر است؟ نكات لازم براي كاشت زردآلو:

براي كاشت نهال زردآلو، بايد فاصله‌ اي بين 6 تا 7 متر ميان آن‌ها مشخص كنيد.

محلي را انتخاب كنيد كه نور كامل آفتاب براي رشد گياه فراهم شود.

همچنين بهتر است قبل از كاشت، ميزان pH خاك اندازه گيري شود.

اندازه گيري ميزان سختي آب نيز ممكن است در برخي شرايط لازم باشد.

از خاك و كودهاي بهداشتي استفاده نماييد.

هنگام كار، استفاده از دستكش مناسب فراموش نشود.

فصل مناسب كاشت نهال زردآلو چه فصلي است؟

در اوايل بهار به محض اينكه خاك قابل كار باشد و درختان هنوز خواب هستند، كاشت زردآلو را آغاز كنيد. غير از آن در طول بهار و قبل از شروع تابستان و موج گرما، فرصت مناسبي براي كاشت درختان زردآلو (Apricots) خواهد بود.

آموزش كاشت زردآلو

داشتن يك درخت زردآلو در باغچه بسيار لذت بخش است. چيدن زردآلوي تازه از درخت درون باغچه، لذتي دارد كه هر گز نمي توان با خريد زردآلو، آن را تجربه كرد. هرچه زودتر، با استفاده از آموزش زير، روش كاشت درخت زردآلو را ياد بگيريد تا پس از گذشت مدتي، درخت شما بزرگ شود و زردآلوي خوشمزه توليد كند. مراحل آموزش كاشت زردآلو به شرح زير است:

1. بررسي كنيد كه آيا محيط شما براي كاشت زردآلو مناسب است.

درخت زردآلو مناطق خنك تر را ترجيح مي دهد اما مي توان آن را در مناطق نيمه گرمسيري كه هوا در فصل زمستان خيلي گرم نمي شود نيز كاشت.

1. آيا مي خواهيد نهال زردآلو بكاريد يا اينكه قصد داريد از هسته ي زردآلود استفاده كنيد؟

استفاده از هسته ي زردآلو مشكلات زيادي دارد و  بايد هسته را در ميان لايه اي از خاك مرطوب قرار دهيد تا جوانه بزند.

به اندازه زردآلويي كه مي خواهيد بخريد دقت كنيد. زردآلوهاي كوچك براي باغچه بهترين گزينه محسوب مي شوند.

اگر مي خواهيد نهال زردآلوا خريداري كنيد، بهتر است يك نهال 2 يا 3 ساله خريداري كنيد.

1. براي كاشت زردآلو يك قطعه زمين مناسب در نظر بگيريد.

درخت زردآلو در فصل تابستان به گرماي زيادي نياز دارد. از درخت زردآلو بايد در برابر يخبندان و باد محافظت كنيد.

زردآلو بسيار انعطاف پذير است و مي توانيم آن را نزديك يك ديوار بكاريم. اگر در يك منطقه ي سرد زندگي مي كنيد، زردآلو را كنار ديوار و در مكاني كه نور بيشتري به آ ن برسد بكاريد.

از كاشتن زردآلو در مكاني كه گياهاني مثل بادمجان، گوجه فرنگي، فلفل، سيب زميني، تمشك و توت فرنگي  رشد كرده اند اجتناب كنيد.

زردآلو به خوبي مي تواند در گلدان رشد كند. هميشه مي توان چنين درختي را كاشت، به جز وقتي كه هوا بسيار گرم است.

1. خاك را براي كاشت زردآلو آماده كنيد.

خاك زردآلو بايد زهكشي خوبي  داشته باشد اما رطوبت را در خود نگه دارد. همچنين اين خاك بايد سرشار از مواد مغذي بوده و لومي باشد. pH خاك زردآلو بايد بين 6.5 تا 8.0 باشد، زيرا زردآلو خاك نسبتا قليايي را مي پسندد. جهت كاشت زردآلو، ابتدا علف هاي هرز را از بين ببريد، سپس در زمين حفره اي ايجاد كنيد.

درخت زردآلو در خاك سبك و شني، خوب عمل نمي كند.

1. درخت زردآلو را در زمستان يا اوايل بهار بكاريد.

در مناطق معتدل، مي توانيد درخت زردآلو را در فصل پاييز نيز بكاريد. پس از كاشت زردآلو، به خوبي به آن آب بدهيد و يك لايه ي نازك مالچ به دور آن اضافه كنيد. اما دقت كنيد كه مالچ به پوست نهال برخورد نكند.

1. هر هفته به خوبي به زردآلو آب دهيد.

نهال زردآلو را در آب غرق نكنيد، زيرا باعث فاسد شدن ريشه ي آن خواهد شد. تنها كافيست خاك زردآلو را به خوبي خيس كنيد. همچنين اطمينان حاصل كنيد كه خاك زردآلو از زهكشي خوبي برخودار باشد.

1. به نهال زردآلو كود بدهيد.

يك بار در اواخر پاييز و يك بار هم به هنگام ميوه دادن زردآلو به گياه زردآلو كود(كم نيتروژن) بدهيد.

1. پس از گذشت 3 تا 4 سال از كاشت زردآلو، اين درخت ميوه خواهد داد.

شكوفه ي زردآلو نسبت به سرماي يخبندان بسيار آسيب پذير است و ممكن است نياز به محافظت داشته باشد.

1. ميوه هاي زردآلو را تنك كنيد.

بهتر است به طور منظم ميوه هاي زردآلو را تنك كنيد. اين كار را وقتي انجام دهيد كه زردآلوها كوچك هستند و تا وقتي كه زردآلوها كامل شوند،آن را ادامه دهيد. ميوه هايي كه به نظر مي رسد كيفيت آنها خوب نيست و سالم نيستند را تنك كنيد. اگر در يك خوشه، بيش از سه يا چهار زردآلو وجود دارد، آنها را تنك كنيد، تا ديگر زردآلوي ها كامل و رسيده شوند.

1. محصول زردآلو را برداشت كنيد.

معمولا از اواسط تابستان تا اوايل پاييز، زردآلو كامل و رسيده شده و آماده ي چيدن مي شود كه به نوع زردآلو بستگي دارد. در زمان برداشت، به آرامي زردآلوها را بچينيد تا پوست اين ميوه آسيب نبيند.

1. درخت زردآلو را هرس كنيد.

دقت كنيد كه نبايد درخت زردآلو را زياد هرس كنيد؛ وگرنه محصول بسيار كمي به دست خواهيد آورد. در سال هاي اوليه، در صورت امكان، فقط كمي زردآلو را هرس كنيد.

سپس هر چهار تا شش سال، يكبار شاخه هاي قديمي را بچينيد تا شاخه هاي جديد برويند. براي اين كار شاخه هايي را انتخاب كنيد كه ميوه توليد نمي كنند.

آيا پرورش درخت زردآلو در باغچه ممكن است؟

بله! اين مي‌تواند يك سرگرمي مفيد و در عين حال پر ثمر باشد. هرچند به اين مسئله دقت كنيد كه ابعاد باغچه شما چقدر است. همچنين به عمق و نوع خاك دقت فرماييد. پرورش و كاشت درخت زردآلو در باغچه، يك پروژه آسان است. گودالي مناسب ايجاد كرده و هسته زردآلو را درون آن قرار دهيد. سپس با خاك بپوشانيد. ميزان آب و كود آن را نيز در ادامه برايتان خواهيم گفت. تفاوت كاشت هسته با نهال آن است كه شما رشد تدريجي و ابتدايي گياه را نيز خواهيد ديد و اين حس والدين نسبت به رشد يك موجود زنده است!

باغداري و مراقبت‌هاي لازم از آفات و بيماري‌هاي درختان زردآلو چگونه است؟

درخت زردآلو؛ در طول رشد خود ممكن است آفات و بيماري‌هايي را تجربه كند. عواملي مانند موقعيت، آب و هوا و نحوه نگهداري، نقش مهمي در اين مسئله دارند. درختاني كه مقاوم‌تر هستند گزينه مناسبي براي توليد كنندگان خواهند بود. در اينجا به برخي از بيماري و آفات شايعه درخت زردآلو اشاره خواهيم كرد.

شته‌ ها: حشرات ريز كه در رنگ‌هاي متفاوتي ظاهر مي‌شوند. روي ساقه‌ها و زير برگ‌ها جمع شده و آب گياهان را جذب مي‌كنند. برگ‌ها در اين حالت ضخيم و زرد مي‌شوند. مي‌توان از طريق اسپري روغن‌هاي مخصوص باغباني، آن‌ها را از بين ببريد.

چوب خوار: معمولا موجوداتي به رنگ كرم با سرهاي قهوه‌اي هستند كه به تنه درخت آسيب مي‌رسانند. چوب خوارها در زمستان وارد تنه شده و در بهار به شاخه‌هاي جوان لطمه مي‌زنند. كنترل و بررسي تنه مشكل است، و همواره پيشگيري بهتر از درمان است. ميزان آب و نوع خاك و سم پاشي به موقع مي‌تواند مانع از تجمع آن‌ها در درخت شود.

كنه ها: اين دسته از بندپايان در قسمت زيرين برگ‌ها تجمع مي‌كنند. برگ‌ها پس از مدتي به رنگ برنزي درخواهند آمد. استفاده از اسپري خشك كننده براي جلوگيري از كنه‌ها سودمند است.

خاك مناسب رشد درخت زردآلو و ويژگي‌ هاي خاك مناسب:

كاشت نهال زردآلو؛ بايد در خاك لومي خوب زهكشي شده صورت گيرد. زردآلو ريشه مرطوب را دوست ندارد. اين درخت در خاك خنثي يا كمي قليايي با دامنه pH خاك 6.7 تا 7.5 رشد مي‌كند. از كاشت درخت زردآلو، در مناطقي كه اغلب بادگير هستند تا نقاط كم ارتفاعي كه يخ زدگي در آن رخ مي‌دهد، خودداري كنيد. براي كاشت در باغچه مي‌توان از تركيب خاك لومي، خاك برگ و شن استفاده نمود.

طريقه ي چگونگي آبياري نهال زردآلو:

مي رسيم به بخش آبياري؛ اولين نكته مهم پس از كاشت درخت زردآلو؛ آن است كه به اندازه كافي آب در اختيارش قرار دهيد. وقتي مي‌گويم به اندازه كافي يعني نه خيلي كم و نه در حدي كه ريشه گياه بپوسد. همان طور هم كه اشاره كرديم هنگام كاشت نهال زردآلو، بهتر است زمين مرطوب باشد.

در تابستان هر 10 روز يكبار،  خاك روي سطح زمين را نمناك كنيد. دقت كنيد تا زماني كه سطح خاك خشك نشده است بيش از اندازه به درخت زردآلو؛ كاشته شده آب ندهيد. در صورتي كه واقعا خشك شده است، بهترين راه آن است كه اجازه دهيد شلنگ باغچه شما در كنارش به آرامي قرار گيرد و به صورت قطره‌اي آب داده شود. اجازه دهيد زمين اطراف ريشه‌ها كاملا خيس شود. اين كار را در هر ده روز يا دو هفته يكبار انجام دهيد.

مقداري فرورفتگي در خاك به آبياري تابستان كمك خواهد كرد، امّا دقت كنيد تا براي زمستان، خاك را به سطح متعادل با اطراف آن برسانيد تا آب داخل آن پر نشود. در صورت باقي ماندن گودال در اطراف در زمستان، تنه يخ زده و به درخت آسيب مي‌رساند.

قلمه زدن درخت زردآلو چگونه صورت مي‌پذيرد؟

خودتان را براي قلمه زدن آماده كنيد! اره هرس يا اره زنجيري، تبر، چاقوي محكم و… را براي برش انتخاب كنيد. نوار پيوند موم را هم فراموش نكنيد. طول شاخه‌هايي كه براي تكثير انتخااب مي‌كنيد، بايد بين 25 تا 30 سانتي باشد. همچنين ضخامتش بايد معادل 6 الي 8 ميلي متر باشد. سر پيوندك خود را تيز كنيد. برش‌هاي مستقيم و از بالا به پايين به صورت اريب ايجاد نماييد. پيشنهاد ما اين است كه اين قلمه‌هاي زيبا را تا قبل از بهار در خانه نگه داريد. منتها، مي‌توان بلافاصله پس از پيوند گيري نيز آن‌ها را در زمين كاشت. امّا يخ‌هاي زمستاني مي‌تواند باعث مرگ آن‌ها گردد.

روش ديگر آن است كه آن‌ها را در تنه درخت ديگري كه ميوه دهي ندارد قرار دهيد. درون تنه با تبر فاصله‌اي ايجاد كنيد. سپس با موم تركه آن‌ها را بپوشانيد. فراموش نكنيد محل برش پيوند روي درخت اصلي را هم موم بزنيد.

نحوه‌ي كودهي درخت زردآلو و بهترين كود‌هاي شيميايي و حيواني:

همان طور كه اشاره كرديم؛ درختان زردآلو به خاك مرطوب و زهكشي مناسب نياز دارند و در برابر خاك رس واكنش ضعيفي نشان مي‌دهند. در خاك غني از مواد آلي بهترين رشد خود را نشان مي‌دهند. اضافه نمودن مقداري كمپوست يا ساير مواد آلي مانند كود پوسيده خوب يا برگ‌هاي خرد شده به خاك، بهبود ساختار خاك، ايجاد سطي سازگارتر، افزودن مواد مغذي مهم مانند نيتروژن و فسفر، همه نياز‌هاي رشد را پوشش مي‌دهد. براي نتيجه بهتر، 7 سانتي متر از خاك در زمان كاشت زردآلو، را با كمپوست پر كنيد.

مالچ پاشي نيز به از بين بردن علف‌هاي هرز كمك خواهد كرد. اگر علف از بين نرود، تمام مواد معدني و مغذي را مصرف مي‌كند و در زمان كاشت نهال زردآلو، مواد معدني كافي باقي نخواهد ماند.

بهتر است كودهاي سنتي را يك بار در سال هنگام بهار به درختان زردآلو داد. منتها دقت كنيد تا كودي يك دست و غني در اختيارشان قرار دهيد.

كود‌هاي سه دوره نيز مي‌تواند مفيد باشد؛ كودهاي شيميايي كه براي دوره‌هاي رشد و گلدهي تهيه مي‌شوند. اين كودها مواد مغذي گياه را تامين خواهند كرد.

هرس درخت زردآلو چگونه صورت مي پذيرد:

پس از كاشت درخت زردآلو؛ بايد با نحوه نگهداري آن آشنا شويم. به مسائل آب و كود لازم اين درخت اشاره كرديم. حال مي‌پردازيم به مسئله هرس اين درخت و چگونگي انجام آن. قبل از شروع به برش، وسايل خود را آماده كنيد. گاهي لازم مي‌شود تا پس از كاشت درخت زردآلو، نيز به هرس بپردازيم.

ابتدا به دنبال شاخه‌هاي سفت و محكم باشيد كه از تنه درخت خارج شدند. اين شاخه‌ها را به خاطر بسپاريد چون قرار است آن‌ها را حفظ كنيم!

تمامي شاخه و اندام‌هاي آسيب ديده يا شكسته درخت زردآلو تازه كاشته شده را هرس كنيد.

تمامي شاخه‌هايي كه بيش از اندازه رشد كرده‌اند را هرس نماييد.

شاخه‌هاي نهال جوان كه در حدود 46 سانتي متر از زمين فاصله دارند را قطع كنيد.

ارتفاع اصلي درخت را در 91 سانتي متر نگه داريد.

شاخه‌هاي جانبي را در حدود 5 تا 10 سانتي متر كوتاه كنيد.

هرس درخت در سال‌هاي بعد كه ساختار آن شكل گرفته است، به منظور تقويت آن صورت مي‌گيرد. در اين زمان بايد شاخه‌هاي منحرف شده كه زاويه‌هاي عجيب و غريبي دارند را حذف كنيد؛ همچنين شاخه‌هاي پاييني بدون برگ را. شاخه‌هاي اصلي سال‌هاي گذشته را در حدود 76 سانتي متر كوتاه كنيد.